گزارش تفصیلی تطبیق پلان تطبیقی معاونیت علمی و امور محصلان مؤسسهٔ تحصیلات عالی فراه برای سال (۱۴۰۳ / ۱۴۴۶)

مقدمه 

این گزارش چگونگی تطبیق پلان تطبیقی تائید شده سال ۱۴۰۳ معاونیت علمی و امور محصلان مؤسسه تحصیلات عالی فراه را برای سال ۱۴۰۳ به تفصیل ارایه مینماید. 
پلانگذاری یک جریان دورانی است که نیازمند تداوم است. موفقیت در این جریان نیازمند ارتباط فعال و مداوم  بین تمامی مراحل و تفکر سیستم است تا بتوان به بهترین نتیجه ممکن دست یافت. 
بناًء  معاونیت علمی و امور محصلان مؤسسۀ تحصیلات عالی فراه بر اساس اکشن پلان پنج ساله خویش (1402- 1406) طبق رهنمود پلان استراتیژیک مؤسسه و اهداف وزارت محترم تحصیلات عالی ترتیب و تدوین نموده است.

اثرات تطبیق پلان عملیاتی معاونیت علمی و امور محصلان بسیار گسترده و چند جانبه بوده که برای عملکرد این مؤسسه بسیار مؤثر میباشد.

ساختار تشکیلاتی معاونیت علمی و امور محصلان مؤسسۀ تحصیلات عالی فراه شامل معاونیت علمی و امور محصلان بست(۲) اکادمیک، مدیریت اجرائیه معاونیت علمی و امور محصلان بست (۵) اداری، مدیریت عمومی محصلان بست (۴) اداری، مدیریت محصلان بست (۵) اداری (اناث)، مدیریت عمومی انسجام خدمات محصلان بست (۴) اداری و مدیریت تهیه و ترتیب اسناد تحصیلی بست (۵) اداری؛ آمریت تحقیق و مجله علمی بست (۳) اکادمیک، مدیریت عمومی تحقیقات و مجله علمی بست (۴) اداری، آمریت ارتقای کیفیت بست (۳) اکادمیک، مدیریت عمومی ارتقای کیفیت بست (۴) اداری، آمریت تقرر و ترفیعات علمی استادان بست (۳) اکادمیک، مدیریت عمومی تقرر و ترفیعات علمی استادان بست (۴) اداری، آمریت انکشاف مسلکی استادان بست (۳) اکادمیک می باشند. 

اکنون این معاونیت دارای (۵)  بست کادر علمی با درجات تحصیلی دوکتور و ماستر با رتبه‌های علمی پوهنمل و پوهنیار و همچنان دارای (۸) بست اداری میباشد.

تمام فعالیتهای علمی و اداری کمیته‌های اصلی و فرعی و مراکز [به جز کمیته‌های اصلی مالی، سرسبزی و دعوت و ارشاد] زیر پوشش این معاونیت هستند.

1. ترتیب پلان تطبیقی معاونیت برای سال ۱۴۰۳

پلان تطبیقی معاونیت علمی و امور محصلان پوهنتون با در نظر داشت لایحۀ وظایف این معاونیت و نیازمندی های پوهنتون در بخش علمی و امور محصلان برای سال ۱۴۰۳ توسط آمریت های چهارگانه ( آمریت تحقیقات و مجله علمی، آمریت ارتقای کیفیت، آمریت تقرر و ترفیعات علمی استادان و آمریت انکشاف مسلکی استادان ) و مدیریت های چهارگانه (مدیریت عمومی امور محصلان، مدیریت عمومی انسجام خدمات محصلان، مدیریت تهیه اسناد تحصیلی و مدیریت اجرائیه) معاونیت، همچنان بعد از ارسال گزارشات و تطبیق پلان های کاری و عملیاتی کمیته های اصلی (کمیته ارتقای کیفیت، کمیته تحقیقات، کمیته نصاب، کمیته فرهنگی و نشرات، آموزش الکترونیک، مرور دوره یی، روابط خارجه، تطبیق پلان استراتیژیک، نظم و دسپلین، امتحانات، تدوین پلان استراتیژیک، سمع شکایات، صحت، محصلان، ورزش، مرکز کاریابی و مرکز مشاوره) ترتیب شده است. 

بعداً پلان مذکور جهت تاییدی به مجلس شورای علمی نهاد تحصیلی ارسال شده است. 
این پلان اساس کار معاونیت علمی پوهنتون می باشد و در طول سال موارد پلان شده در آن مورد تطبیق قرار گرفته است.

2. رهبری  و تعیین هیئت انصاف و عدالت

طبق فیصله شماره (۱۱) مؤرخ  ۳۰ / ۱۰ /  ۱۴۰۳ شورای علمی مؤسسه، جهت بهتر شدن امور اداری، تدریسی و علمی یک هیئت بنام انصاف و عدالت تعیین گردید که رهبری و مسؤلیت این تیم را معاون علمی و امور محصلان داشت و اعضای آن رئیس پوهنځی تعلیم و تربیه، آمر تقرر و ترفیعات علمی استادان، آمر ارتقای کیفیت و مسئول کمیته ارتقای کیفیت بودند، خوشبختانه توسط ارزیابی های این تیم یک تحول عظیم در قسمت پیشبرد امور اداری، کادری و تدریسی مهیا گردید. 
این هیئت چک لیست هایی را تنظیم نمودن که از جمله وظایف یک مسئول بوده و برای ارزیابی خویش یک طرزالعملی به دست داشتن که تاییدی شورای علمی مؤسسه را دارد. 
این تیم سه کتگوری ارزیابی را روی دست دارند، در قسمت نخست استادان مؤسسه را ارزیابی میکند، در قدم دوم آمرین مؤسسه و در قدم سوم رؤسای پوهنځی ها مورد ارزیابی قرار میگیرند و در پایان کار فیدبک ها به مسؤلین ارسال و گزارش آن به شورای علمی مؤسسه ارسال و ارایه می گردد.

3. تعقیب و ارزیابی فعالیت های کمیته‌های فرعی پوهنځی ها و همکاری   در امور علمی و اداری پوهنځی‌ها

معاونیت علمی و امور محصلان همواره از طریق کمیته های اصلی مؤسسه با کمیته های فرعی پوهنځی ها در ارتباط بوده و در ضمن همکاری فعال هم دارند و سالانه یک الی دو بار کمیته های فرعی را ارزیابی می نماید و فیدبک آن را از طریق پوهنځی ها ارسال می کند. 

همچنان از این رو که مؤسسه تحصیلات عالی فراه برای سپری نمودن مرحله دوم ارتقای کیفیت کاندید می باشد و نصفی از این اسناد در پوهنځی ها مهیا و ترتیب می شوند، بنا تیم ارتقای کیفیت و تیم هیئت انصاف و عدالت همواره با پوهنځی ها همکار بوده و در قسمت آموزش، مشورت دهی و امور فنی و تخنیکی کمک شان نموده است.

4. رهبری و اشتراک در جلسات کمیته های اصلی مؤسسه

کمیته‌های اصلی مؤسسه ستون مستحکم علمی و اداری این مؤسسه را بنا نموده اند، که خوشبختانه این کمیته‌ها توانستند با معاونیت علمی و امور محصلان و کمیته‌های فرعی پوهنځی‌ها ارتباط مستحکمی ایجاد نمایند و امور علمی و اداری را به خوبی تا اخیر سال ۱۴۰۳ تکمیل نمایند. 

سره له دې چې یادې کمېټې ګڼ شمېر اداري فعالیتونه لکه: 

(اداري مراسلات، مراجعینو ته رسیدنه، له فرعي کمېټو او مراکزو سره مرسته او همکاري، د قوانینو مطابق اجراآت، وړاندیزونه، نیازسنجۍ او داسې نور...) لري، چې د دوی په عملیاتي پلان کې ځای پر ځای دي او د کال په اوږدو او  پای کې تطبیقي ګزارش یې یاد ریاست / علمي معاونیت یا هم علمي شورا ته وړاندې کوي. دلته یې صرف پر څو عمده لاسته راوړنو اکتفاء کوو، چې عبارت دي له:
ـ کمیته اصلی ارتقای کیفیت: (آموزش‌دهی آمرین پوهنځی ها و کمیته های فرعی جهت تدوین پلان استراتیژیک، آموزش دهی معیارهای یازدهگانه ارتقای کیفیت، همکاری در تهیه و ترتیب اسناد پوهنځی‌ها برای کسب مرحله دوم ارتقای کیفیت)؛
ـ کمیته اصلی تحقیقات: (استادانو ته د څېړنو په برخه کې د مختلفو سیمنارونو( ملي او نړۍوال) زمینه مساعدول؛ د ملي کنفرانس پروپوزل لیکنه، د محصلانو د مقاله لیکنې او څېړنې رقابتي سیمینار په لاره اچول، د فارغانو په مونوګرافونو کي اصلاحات، پالیسي سازې څېړنې سر ته رسول او پایلې یې له اړوندو ادارو سره شریکول)؛
ـ کمیته اصلی نصاب: (په آمریتونو کې د ټول تحصیلي نصاب ارزونه، د شپږو علمي برنامو نیازسنجۍ کول، د مؤسسې په کچه هغه مضامین موندل چې لا تراوسه تدریسي لکچرنوټ یا کتاب نه لري)؛
ـ کمیته اصلی فرهنگی و نشرات: (د مؤسسې ټول نشرات پر وخت خپرول، د مجالسو او محافلو پر لاره اچول، د مؤسسې کتلاګ بیا ځلي نشر ته معلومات راټولول)؛
ـ کمیته اصلی آموزش الکترونیک: (ساخت اپلکییشن تقویم اکادمیک، د کمپیوټري پروګرامونو او د HEMIS & HELMS سیستمونو د زده کړې او تطبیق سمینارونه دایرول، شروع ساخت اپلکیشن کتابخانه الکترونیک)؛
ـ کمیته اصلی مرور دوره یی: (د مؤسسې په کچه د دوو څانګو (پښتو او انګلیسي) د بیاکتنې پروسه ترسره کول)؛
ـ کمیته اصلی روابط خارجه: (د تړونلیکونو د لاسلیک چارې تنظیمول، تطبیق ته یې هڅه او محصلانو ته علمي سیرونه برابرول)؛
ـ کمیته اصلی تطبیق پلان استراتیژیک: (د مؤسسې د پنځه کلن استراتیژیک پلان د تطبیق چارې پر مخ وړل او نهایي راپور یې لیکل)؛
ـ کمیته اصلی نظم و دسپلین: (د پوهنتون د ښه نظم لپاره تلاښ او د نشهیي توکو د مخنیوي لپاره د سمینارونو دایرول او بروشورونو یې توزیع کول)؛
ـ کمیته اصلی امتحانات: (د آزموینو له جریان څخه نظارت او د راپورونو توحیدول)؛
ـ کمیته اصلی تدوین و نظارت از تطبیق پلان استراتیژیک: (د پوهنځيو او آمریتونو د پنځه کلن استراتیژیک پلانونو په تدوین کې همکاري او له تطبیق څخه یې څارنه)؛
ـ کمیته اصلی سمع شکایات: (د ضرورت پر وخت ستونزو او شکایتونو ته ښه رسیده‌ګي)؛
ـ کمیته اصلی صحت: (محصلانو، کارکوونکو او استادانو ته صحي خدمات وړاندې کول او د درملو د جذب لپاره هڅه، د طبیبانو له خصوصي کلینیک سره تړون او ۳۰ سلنه تخفیف اخیستل)؛
ـ کمیته اصلی محصلان: (د محصلانو ستونزې اوریدل، ورته حل لاره موندل، محصلان علمي، فرهنګي او ټولنیزو کارونو ته هڅول)؛
ـ کمیته اصلی ورزش: (د مؤسسې په کچه د والیبال، فوټسال او کرکټ جامونه پر لاره اچول، د لویدیځ زون په کچه د والیبال په سیالیو کې د دویم مقام تر لاسه کول، د فراه ولایت په کچه د والیبال په سیالیو کې د څلورم مقام ترلاسه کول، د کرکټ جام هم فعلا د ولایت په کچه جریان لري، چې د پوهنتون ټیم په کې سته)؛
ـ مرکز کاریابی: (د مؤسسې د محصلانو ترمنځ په ټولنه کې د مسلکي زده کړو د نیازسنجۍ فورمې ویشل او لومړیتوبونه یې تحلیلول، تر څو په ۱۴۰۴ کال کې دغه برنامې ورته ونیول سي)؛
ـ مرکز مشاوره:(سمینارهای نقش مشاوره در عملکرد تحصیلی محصلان، مدیریت اضطراب در امتحانات، جایگاه مشاوره از دیدگاه اسلام ارایه گردیدند، تحلیل فورمه جات ارزیابی رواني محصلان، و به طور انفرادی نیز به محصلان مشوره داده شده است).

5. اشتراک در کنفرانسها، سمینارها و سمپوزیم‌های ملی و بین المللی

معاونیت علمی و امور محصلان همواره تلاش نموده تا برای استادان این مؤسسه زمینه اشتراک در کنفرانس ها، سمینارها و سمپوزیم های ملی و بین المللی را مهیا سازد. خوشبختانه هیئت رهبری مؤسسه به شمول معاون علمی و استادان این مؤسسه در تمامی کنفرانس های ملی و بین المللی مقاله علمی داشته و اشتراک نموده اند از آن جمله میتوان کنفرانس ملی پوهنتون افغان نړۍوال، کنفرانس بین المللی انقلاب سبز پوهنتون کابل و کنفرانس علمی پوهنتون خصوصی کاردان نام برد.

6. امضای  تفاهم نامه ها

مؤسسه تحصیلات عالی فراه طبق پلان استراتیژیک پنج ساله خویش توانسته در سال ۱۴۰۳ سه تفاهم نامه همکاری های دو جانبه فی مابین مؤسسه و پوهنتون های انسټو کندهار، تعلیم و تربیه کابل و البیرونی کاپیسا به رهبری و سفر رسمی معاون علمی و امور محصلان و دو تن از اعضای کمیته روابط خارجه به امضاء برساند و جهت تطبیق آن به پوهنځی ها و بخش های مربوطه ارسال گردیده است.

7. برگزاری رقابت کتاب تعلیم الاسلام بین محصلان

معاونیت علمی و امور محصلان با مدیریت عمومی انسجام خدمات محصلان توانست در سال ۱۴۰۳ در بین تمام محصلان مؤسسه کتاب تعلیم الاسلام را توزیع نماید و سپس از آن یک امتحان جامع اخذ نماید و نمرات آن را بر اساس درجه بندی ترتیب نماید، اما بخاطر اینکه مشکلات مالی بود و مستوفیت ولایت موافق به پرداخت مصارفات و جوایز محفل تقدیر از محصلان نخبه نشدند، این فعالیت تکمیل نگردید.

8. گزارش فعالیت‌های عمده آمریت‌های چهارگانه معاونیت علمی و امور محصلان

سره له دې چې یاد آمریتونه ګڼ شمېر اداري فعالیتونه لکه:(اداري مراسلات، صادره او وارده، مراجعینو ته رسیدهګي، له زیاتو کمېټو او مراکزو سره مرسته او همکاري، د قوانینو مطابق اجراآت، وړاندیزونه، نیازسنجۍ او داسې نور...) لري، چې د دوی په پلان کې ځای پر ځای دي او د کال په اوږدو او  پای کې تطبیقي ګزارش یې یاد معاونیت ته وړاندې کوي. دلته یې صرف پر څو عمده لاسته‌راوړنو اکتفاء کوو، چې عبارت دي له:

الف: د څېړنې او علمي مجلې په برخه کي

1. د فراه علمي څېړنیز ژورنال دوه یمه ګڼه چاپ او نشر؛
2. استادانو ته د څېړنو په برخه کې د مختلفو سیمنارونو( ملي او نړۍوال) زمینه مساعدول؛
3. د ملي کنفرانس پروپوزل لیکنه؛
4. د محصلانو د مقاله لیکنې او څېړنې رقابتي سیمینار په لاره اچول؛
5. د فارغانو په مونوګرافونو کي اصلاحات؛
6. پالیسي سازې څېړنې سر ته رسول او پایلې یې له اړوندو ادارو سره شریکول.

ب: د کیفیت لوړونې په برخه کې

1. د افغانستان په کچه د کیفیت لوړونې له لومړي مرحلې څخه په لومړي مقام تېریدنه او دوه یمې مرحلې ته کاندیداتورۍ؛
2. ارزیابی اصلاحی در سطح نهاد؛
3. ارایه سمینارها و ورکشاپ ها پیرامون پلان استراتیژیک پوهنځی ها و دیپارتمنت ها و همچنان معیارهای ارتقای کیفیت؛
4. تدوین و اجرای پالیسي ها؛
5. ارزیابی کمیته ها و پوهنځی ها و ارسال فیدبک.

ج: د استادانو د تقرر او علمي ترفیعاتو په برخه کې

1. در طول سال ۱۴۰۳ به تعداد (۱۵) تن استاد مقرر گردیده است.
2. در طول سال ۱۴۰۳ به تعداد (۱۶) تن استاد ترفیع نموده است.
3. در طول سال ۱۴۰۳ به تعداد (۳) تن استاد منفک گردیده است.
4. و همچنان به تعداد (۹) بست خالی در حال طی مراحل است.

د: د استادانو د مسلکي پراختیا په برخه کې

1.  د (۳۲) تنو استادانو لپاره د (OBE & SCL) لس ورځنی ورکشاپ دایرول؛
2. د استادانو لپاره د عربي ژبې یو کلن تقویتي کورس په لاره اچول؛
3. د ۱۴۰۴ کال لپاره د استادانو د ظرفیت لوړونې په برخه کې نیازسنجۍ.

9. گزارش فعالیت های  عمده مدیریت های چهارگانه معاونیت علمی و امور محصلان

سره له دې چې یاد مدیریتونه ګڼ شمېر اداري فعالیتونه لکه:(اداري مراسلات، صادره او وارده، مراجعینو ته رسیدهګي، له ځېنو کمېټو او مراکزو سره مرسته او همکاري، د قوانینو مطابق اجراآت، وړاندیزونه، نیازسنجۍ او داسې نور...) لري، چې د دوی په پلان کې ځای پر ځای دي او د کال په اوږدو او پای کې تطبیقي ګزارش یې یاد معاونیت ته وړاندې کوي. دلته یې صرف پر څو عمده لاسته راوړنو اکتفاء کوو، چې عبارت دي له:

الف: د محصلانو چارو عمومي مدیریت په برخه کې

1. (۲۱۵) تنو محصلانو ته د هویت کارت توزیع، چې تعرفې یې د بانک له لارې د اسلامي امارت عوایدو ته زیات سوي دي.
2. د محصلانو د تبدبلي، منفکي، تأجیلي او شمولیت چارې پر مخ وړل؛
3. د محصلانو د اصلي کمیټې منشي.

ب: د محصلانو خدمتونو د انسجام عمومي مدیریت په برخه کې

۱- مدیریت و همکاری با کمیته های آشناسازی محصلان با محیط اکادمیک، کتابخانه و شرایط تحصیلی؛۲- همکاری با کمیته های مربوط به شناسایی محصلان خلاق و ممتاز جهت تقدیر از آنها از طرف پوهنځی/ مؤسسه؛۳- همکاری با کمیته کاریابی جهت ارایه خدمات شغلی به محصلان؛۴- همکاری با مرکز مشاوره در قسمت ارایه سمینار در مورد مدیریت اضطراب؛۵- برگزاری پروسه رقابتی کتاب تعلیم الاسلام.

ج: د تحصیلي اسنادو د چمتووالي مدیریت په برخه کې

۱. (۱۵۰) تنو فارغانو ته د ډیپلوم توزیع، چې تعرفې یې د بانک له لارې د اسلامي امارت عوایدو ته زیات سوي دي.
۲. (۷۳) تنو فارغانو ته د ترانسکریپت توزیع، چې تعرفې یې د بانک له لارې د اسلامي امارت عوایدو ته زیات سوي دي.

د: د علمي او محصلانو چارو معاونیت د اجرائیه مدیریت په برخه کې

۱. د (۶۰۰) پر شاوخوا د داخلي او بیروني مکاتیبو طی مراحل؛
۲. ارسال فرامین، مصوبه ها و لوایح به مراجع ذیربط؛
۳. ارجاع مکاتیب به شعبات ذیربط و پوهنځی ها.

نتیجه‌گیری

معاونیت علمی و امور محصلان مؤسسۀ تحصیلات عالی فراه در سال (۱۴۰۳) بر اساس پلان تطبیقی سالانه خویش که بر مبنی پلان عملیاتی پلان استراتیژیک (1406 – 1402) تهیه و ترتیب گردیده، عملکرد خود را برنامه ریزی و سازماندهی نموده است. این معاونیت با تطبیق پلان عملیاتی بر علاوۀ اهداف و فعالیت های از قبل تعیین شده، فعالیتها و دستآورد های خارج از پلان در امور علمی، تدریسی و اداری را نیز داشته است.

این فعالیت‌ها و دستآوردها نشان دهنده افزایش کیفیت تحصیلی، تقویت تحقیقات علمی، توسعه ارتباطات و بهبود ساختارهای داخلی میباشد. 
بر اساس یافته‌های گزارش حاضر این معاونیت در سال 1402 در مسیر تحقق اهداف کوتاه مدت استراتیژیک خود قرار گرفته است.

بااحترام

پوهنمل عبدالبصیر رحمانی
معاون علمی و امور محصلان